Op 21 mei 2004 vond weer een TransplantERENdag plaats, wederom in de Domkerk. Organisator was de Stichting Transplantatie Nu! De vijf bij haar aangesloten patiëntenverenigingen (Vereniging Harten Twee, Nederlandse Leverpatiëntenvereniging, Nederlandse Cystic Fibrosis stichting, Nierpatiëntenvereniging Nederland en de Belangvereniging Longfibrosepatiënten Nederland) brachten gezamenlijk een hommage aan onze donoren en nabestaanden voor het eerbiedwekkende, onbaatzuchtige gebaar: de gift voor het leven.
Dankbaarheid en respect
Uiting geven aan je dankbaarheid voor het geschenk dat je hebt gekregen. Respect betuigen aan de nabestaanden die een dierbare hebben verloren. En, mag je hopen, een beetje troost verschaffen voor die nabestaanden, als ze merken hoe zeer dat geschenk het leven van de ontvanger heeft veranderd.
Simone de Leeuw, voorzitter van de Stichting Transplantatie Nu! (STNu!) herinnerde de 650 aanwezigen in de Domkerk in Utrecht eraan, waarom de stichting in 1999 is opgericht. De nieuwe Wet op de Orgaandonatie was net aangenomen, en de patiëntenverenigingen waren zeer ontevreden over dit besluit van de politiek. Zij waren ervan overtuigd dat de wachtlijsten voor een orgaantransplantatie door dit systeem langer zouden worden. Dat die voorspelling is uitgekomen, is inmiddels voor iedereen duidelijk.
Doel van de toen opgerichte stichting was dan ook in de eerste plaats de wachttijd te verkorten. Daarnaast wilde men door betere voorlichting belangstelling wekken voor het invullen van het donorcodicil. Ook de aandacht voor de nabestaanden, die immers op een heel moeilijk moment in hun leven een verreikende beslissing moeten nemen, stond op het programma.
Door het organiseren van de TransplantERENdag, eenmaal per twee jaar wordt de mogelijkheid gegeven in dankbaarheid en respect de donoren te herdenken.
Getuigenis
‘Ik wil hier een getuigenis afleggen’, zei mevrouw Wivina Demeester, nu lid van de Vlaamse volksvertegenwoordiging, maar in 1987 als minister in de toenmalige regering Martens verantwoordelijk voor de invoering van het bezwaar-registratiesysteem in België. Zoals bekend, is iemand in België automatisch donor, tenzij hij uitdrukkelijk heeft laten registreren hiertegen bezwaar te hebben.
‘Wanneer men mij vraagt waar ik het meest trots op ben in mijn dertigjarige politieke loopbaan, dan antwoord ik dat de invoering van die wet één van de belangrijkste punten is. Ik hoor nog heel vaak: “Dankzij jouw wet leef ik vandaag”. Daarom zou ik uw regering de raad willen geven: neem die wet over, voer hierover een volwassen discussie in uw parlement. Als u wilt kom ik met mijn geestverwanten in uw CDA praten over onze ervaringen.’
Indrukwekkend
Ontroerend en indrukwekkend waren de getuigenissen van getransplanteerden die vertelden hoe hun leven veranderd was. Natuurlijk ging niet alles bij iedereen van een leien dakje. Er waren schokkende verhalen van eindeloze ziekenhuisopnames en tegenslagen, en bij het rondkijken in de kerk waren er nogal wat rolstoelen en krukken te zien.
Nog veel ontroerender en indrukwekkender waren de verhalen van de nabestaanden, wier leven van het ene moment op het andere veranderde toen hun kind niet meer beter bleek te kunnen worden. Toch namen zij, in de geest van de overledene, de beslissing om de organen na de dood ter donatie af te staan. ‘Ik vind het een eng idee’, had Krista eens gezegd, ‘maar dat is geen reden om het niet te doen.’
Uit die verhalen bleek opniew hoe belangrijk het is dat artsen en verplegend personeel de familie begeleiden en als mens naast hen staan. Annemarie Spierings had het ervaren als een warme deken, die door hen werd gebreid en uitgespreid. ‘En’, zei ze, ‘je hebt mensen die dokter zijn, en dokters die mens zijn.’
Kring van licht
Zes getransplanteerden ontstaken - namens allen - een kaars, die zijn licht ontving van de grote moederkaars (symbool van hoop en nieuw leven), die al aan het begin van de bijeenkomst was aangestoken. Daarna namen allen aanwezigen een minuut stilte in acht om hun gedachten nog meer te kunnen bepalen bij het geschenk dat ze hadden gekregen, of bij de dierbare die ze hadden verloren.
‘Ik denk elke dag aan je, mijn dag is beter als je naam wordt genoemd, je bent niet vergeten’, aldus Wil Janssen in haar gedicht.
Zwart en wit
Zwart en wit, verdriet en vreugde: een betere symboliek voor deze dag was er niet te bedenken dan de kleding waarin de beide koren optraden: het Oudenbosch Mannenkoor in het zwart, de leerlingen van de Theaterschool de Springplank uit Amersfoort in het wit. Beide koren zorgden voor indrukwekkende intermezzo’s tussen de verschillende onderdelen van de bijeenkomst. Het was de bedoeling dat aan het einde van de dag aan alle aanwezigen een CD zou worden uitgereikt, waarop de ten gehore gebrachte muziek is opgenomen. Door een foutje in het productieproces was dat helaas niet mogelijk. ‘Maar de CD zal worden toegestuurd’, beloofde Rien van Hoof, die als lid van de Commissie TransplantERENdag en als zanger in het koor het cadeau mocht overhandigen.
Handen
Twee uitgestoken handen, als symbool voor de donor die het orgaan schenkt, en de getransplanteerde, die het in eerbied en dankbaarheid ontvangt. Een prachtig en inmiddels vertrouwd en bekend beeld voor de TransplantERENdag.
Daarom zongen we als afsluiting, met beide koren, en de hele kerk, hand in hand:
Geef mij je hand
Geef mij ze allebei
Handen om te geven
Planten een nieuw leven
Heel dichtbij
Geef mij je hand
‘k voel de warmte rondom mij
met je hart gegeven
komt ’t wonder even
Heel dichtbij
Geef mij je hand
‘k zie je gezicht voor mij
samen het beleven
zo ben ik heel even
dichterbij.
———————————-
Auteur: Lies Hoekstra, Wisselwerking
Foto: Henk Elsinga, Wisselwerking
